Γιατί ανάβουμε κερί στην εκκλησία;
– Ο συμβολισμός και η απάντηση
Για ποιο λόγο ανάβουμε κερί στην εκκλησία; Υπάρχει ιδιαίτερος συμβολισμός στο άναμμά του; Ερωτήματα, στα οποία δίνει απάντηση στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης Χρυσόστομος, ο οποίος επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η συνήθεια του ανάμματος περιέχει βαθύτατο συμβολισμό και ότι αποτελεί μια σημαντική κίνηση του ανθρώπου στην αναζήτηση του θείου να επικοινωνήσει με τον Θεό.
«Μια από τις ευλογημένες συνήθειες των πιστών όταν εισέρχονται στον ναό είναι να παίρνουν ένα ή περισσότερα κεριά, να τα ανάβουν στην ορισμένη θέση (μανουάλι) και κατόπιν να προσκυνούν τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και του αγίου του ναού. Αυτή η συνήθεια, που ίσως τις περισσότερες φορές γίνεται μηχανικά, περιέχει βαθύτατο συμβολισμό. Καθετί που υπάρχει ή συμβαίνει στον Ιερό Ναό και στη Λατρεία της Εκκλησίας μας εγκρύπτει συμβολισμούς για να μας υπενθυμίζει τόσο γεγονότα της επίγειας ζωής του Κυρίου μας όσο και την υποχρέωση του πιστού να μη ραθυμεί, να μην εγκαταλείπεται στη βιοτική ραστώνη, αλλά να αφυπνίζεται πνευματικά αναλαμβάνοντας τα πνευματικά όπλα που η Εκκλησία μας του χορηγεί στον πνευματικό αγώνα», τονίζει ο ποιμενάρχης Νικοπόλεως και Πρεβέζης.
Στο ερώτημα τι συμβολίζει το κερί, επικαλείται απαντήσεις που δίνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Χαρακτηριστικά, σημειώνει:
«Την απάντηση δίνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας, στους οποίους προσφεύγουμε πάντοτε και οι οποίοι δίνουν απαντήσεις σε όλα και ας έζησαν αιώνες πριν.
Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης αναφέρει έξι συμβολισμούς για το κερί και βεβαίως αναφέρεται στο αποκαλούμενο καθαρό κερί, c'est, το μελισσοκέρι. Λέγει ότι το κερί συμβολίζει: α) Την καθαρότητα της ψυχής μας, β) Το εύπλαστο της ψυχής μας, την οποία πρέπει να πλάσουμε σύμφωνα με τις εντολές του Ευαγγελίου, γ) Την ευωδία της Θείας Χάριτος, την οποία πρέπει να εκπέμπει κάθε ψυχή, όπως το κερί διαθέτει γλυκεία μυρωδιά, δ) Όπως το γνήσιο κερί, καιόμενο ανακατεύεται με τη φωτιά και τις δίνει τροφή, έτσι και η ψυχή καιομένη από τον Θείο Έρωτα οδηγείται βαθμηδόν στη θέωση, ε) Το φως του Χριστού και στ) Την αγάπη και την ειρήνη με τις οποίες κυριευμένος ο πιστός γίνεται φωτεινός οδοδείκτης στους άλλους.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης παραθέτει άλλους έξι συμβολισμούς και λόγους για τους οποίους ανάβουμε το κερί:
1) Για να δοξάζουμε το Θεό, ο οποίος είναι το Φως « Εγώ ειμί το Φως του κόσμου », (Ιωάνν. 8, 12), 2) Για να διαλύουμε το σκοτάδι της νύχτας και να διώχνουμε μακριά το φόβο που προκαλεί το σκοτάδι, 3) Για να δείχνουμε την εσωτερική χαρά της ψυχής μας, 4) Για να αποδίδουμε τιμή στους αγίους της πίστεώς μας, μιμούμενοι τους Χριστιανούς των πρώτων αιώνων, που άναβαν κεριά στους τάφους των μαρτύρων, 5) Για να συμβολίζουμε τα καλά μας έργα κατά το Κυριακόν Λόγιον « ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων » et 6) Για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες όσων ανάβουμε τα κεριά και εκείνων υπέρ των οποίων τα ανάβουμε».
Ακολούθως, εστιάζει στο φως της φλόγας και υπογραμμίζει ότι «Το κερί βγάζει φλόγα και η φλόγα εκπέμπει φως. Το φως αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της λατρείας μας. Καλούμαστε να γίνουμε φως γιατί Εκείνος είναι το Φως. Στη προηγιασμένη Θεία Λειτουργία ο λειτουργός ιερέας κρατώντας αναμμένη λαμπάδα στρέφεται στους πιστούς και εκφωνεί « Φως Χριστού φαίνει πάσι ». Στην ακολουθία της κουράς μοναχού ο προεστώς δίνει στον κεκαρμένο αναμμένη λαμπάδα και πάλι, λέγοντάς του « ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς », (Ματθ. ε, 16), αλλά και στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ψάλλουμε « είδομεν το Φως το αληθινόν »».
Εν κατακλείδι, ο μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης δηλώνει: «Ο Χριστός μας καλεί συνεχώς να γίνουμε Φως με τη ζωή μας, με τους λόγους μας και με τα έργα μας.
Συνεπώς, δεν είναι τυπική ή μηχανική πράξη το άναμμα του κεριού, αλλά μια σημαντική κίνηση του ανθρώπου στην αναζήτηση του Θείου να επικοινωνήσει με τον Θεό».
